Σε παγίωση της βλαπτικής διακριτικής μεταχείρισης σε βάρος των Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ) προχώρησε η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη, δημοσιεύοντας «Κανονισμό για τα Δικαιώματα Επιβατών», ο οποίος αρνείται το καθολικό δικαίωμα σε ΑμεΑ να επιβιβαστούν σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.
Σύμφωνα με τον κανονισμό, επιτρέπεται η άρνηση κράτησης και έκδοσης εισιτηρίων καθώς και η άρνηση επιβίβασης σε άτομα λόγω αναπηρίας ή μειωμένης κινητικότητας κατ’ εξαίρεση, σε περίπτωση που αυτό δεν είναι ασφαλές και λειτουργικά εφικτό.
Θα ήταν όντως εύλογη μια τέτοια πρόβλεψη ώστε να αντιμετωπίζονται επικίνδυνες έκτακτες περιστάσεις ή απρόβλεπτες πρόσκαιρες συνθήκες, αλλά όλοι γνωρίζουμε καλά ότι στο μοντέλο διακυβέρνησης Μητσοτάκη οι προθέσεις δεν είναι σχεδόν ποτέ αγαθές.
Ενώ παρόμοιες διατάξεις υπάρχουν στην ενωσιακή νομοθεσία, σκοπός τους είναι να αντιμετωπίζουν έκτακτες συνθήκες ή να παρέχουν βραχυπρόθεσμη διευκόλυνση στους φορείς παροχής υπηρεσιών μαζικής μεταφοράς προκειμένου να ολοκληρώσουν τις αναγκαίες αναβαθμίσεις, και όχι να εξυπηρετούν εσαεί εταιρίες οι οποίες αρνούνται να αναδιαμορφώσουν τις υποδομές τους και να ανανεώσουν τους στόλους οχημάτων ώστε να εξυπηρετούν συστηματικά και αποτελεσματικά τα ΑμεΑ.
Αυτό ακριβώς, όμως, είναι που πράττει η Κυβέρνηση: επειδή συνειδητά αρνείται να επιβάλλει τους διεθνείς κανόνες ασφάλειας και λειτουργικότητας στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, ώστε να είναι προσβάσιμα σε κάθε πολίτη, περιορίζει ακόμη περισσότερο την ήδη δυσβάσταχτη διαβίωση των ΑμεΑ προκειμένου να μην χρειαστεί να δαπανήσουν ούτε ευρώ οι εταιρίες-πάροχοι για να εκσυγχρονιστούν.
Κατ’ εξαίρεση, λοιπόν, και «προκειμένου οι μεταφορείς να συμμορφωθούν προς τις ισχύουσες απαιτήσεις ασφαλείας που ορίζει το διεθνές, ενωσιακό ή εθνικό δίκαιο και τις απαιτήσεις υγείας και ασφαλείας που ορίζουν οι αρμόδιες αρχές ή στις περιπτώσεις όπου ο σχεδιασμός του οχήματος ή η υποδομή, συμπεριλαμβανομένων των στάσεων λεωφορείων και των τερματικών σταθμών ή χώρων αφετηρίας», εμπεδώνει την διάκριση και καθιστά κανονικότητα τον ρατσισμό.
Αναλυτικά η ερώτηση που κατέθεσε στην Κομισιόν ο Κώστας Αρβανίτης
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης προς την Επιτροπή Άρθρο 138 του Κανονισμού
Κωνσταντίνος Αρβανίτης (The Left)
Θέμα: “Κατάφωρος περιορισμός δικαιώματος μετακίνησης ΑμεΑ στην Ελλάδα.”
Στις 29.12.2023 το ελληνικό Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών εξέδωσε την ΥΑ 362897 για τα δικαιώματα των επιβατών σε τακτικές και έκτακτες αστικές, υπεραστικές, και διεθνείς μεταφορές προσώπων. Σύμφωνα με κυβερνητικές δηλώσεις, η σχετική πρωτοβουλία δήθεν εντάσσεται σε σειρά μέτρων για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ στον τομέα των μεταφορών, η οποία υποτιθέμενα κατοχυρώνεται στην πρόβλεψη της υποπαρ. 1, παρ. 1, άρ. 2 της προαναφερθείσας ΥΑ.1 Ωστόσο, στη μόλις επόμενη υποπαράγραφο, η σχετική πρόνοια πρακτικά ακυρώνεται υπέρ της υποχρέωσης συμμόρφωσης προς ανταγωνιστικές απαιτήσεις υγείας και/ή ασφάλειας (κατ’ επίκληση και του ενωσιακού δικαίου), αλλά και υπέρ της ανεπάρκειας οχημάτων και υποδομών να εξυπηρετούν ΑμεΑ.2 Δώδεκα χρόνια μετά την έκδοση του Κανονισμού 2011/181 τα ελληνικά χερσαία ΜΜΜ και οι στάσεις τους κατά κανόνα δεν εξυπηρετούν/υποεξυπηρετούν τις περισσότερες ομάδες ΑμεΑ, η Ελλάδα κατατάσσεται διαρκώς στις τελευταίες θέσεις μεταξύ Κ-Μ στην προσβασιμότητα, και αντί κυβερνητικής μέριμνας για τα στοιχειώδη συνεχίζει να νομιμοποιείται η απροθυμία των παρόχων υπηρεσιών μαζικής μεταφοράς να εκσυγχρονίσουν υποδομές και στόλους οχημάτων, μετακυλίοντας επίμονα και απαράδεκτα το σοβαρό αυτό πρόβλημα στα ήδη ευάλωτα και υπό κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού ΑμεΑ.
Ενόψει τούτων, ερωτάται η Επιτροπή:
Κρίνετε ότι τα ανωτέρω συνιστούν αποτελεσματική, εύλογη, και πρόσφορη εφαρμογή ή ενσωμάτωση του Δικαίου της ΕΕ (λ.χ. ενδεικτικά: Κανονισμοί 2011/181, 2021/782) και ευθυγραμμίζονται με τα άρ. 21, 26, και 38 του ΧΘΔΕΕ;
